Mart ayı ile polenler özellikle ağaç polenleri hava da uçuşmaya başladı. Polenler atmosferde yer alan ve rüzgarla kilometrelerce taşınabilen dış ortamdaki hava ile soluduğumuz alerjenlerdir. Genellikle baharın gelmesi ile mevsimsel alerjilere neden olabilirken, günümüzde havaların sıcak gitmesi nedeniyle etkileri daha erken başlayıp tüm yıla yayılır olmuştur.

Çiçek tozları olarak bilinen polenler ağaç, çayır ve otsu bitkilerin çiçeklerinden kaynaklanmaktadır. Bu polenler solunum yolu ile vücudumuza girerek bazı kişilerin duyarlanmasına ve sonrasında mevsimsel alerjik hastalıklara neden olurlar. Her bitkinin tozlaşma dönemi farklıdır. Genellikle ağaçlar için polen dönemi erken ilkbahar (Mart Nisan), çayır polenleri için Nisan-Haziran ayları, ot polenleri için ise Ağustos-Ekim aylarıdır. Ancak küresel ısınma nedeniyle artık tüm yılda görebilmekteyiz. Havadaki polen miktarı meteorolojik şartlarla göre değişir. Örneğin soğuk ve yağmurlu günlerde düşük, sıcak ve kuru havalarda özellikle rüzgârın ve güneşin yoğun olduğu saatlerde
yüksek düzeyde bulunurlar. Polenlerin vücudumuza solunan hava yoluyla alınması sonucu gelişen polen alerjileri klinik olarak alerjik rinokonjunktivit ve astım şeklinde görülür. Alerjik rinit; üst solunum yolu allerjisi olup hapşırık nöbetleri, burun akıntısı-tıkanıklığı, göz, burun, kulak ve boğazda kaşıntı, gözlerde sulanma, batma, yanma, şişme kızarıklık gibi belirtilere neden olur. Bu hastalarda sinüzit, burunda polip, orta kulak iltihabı ve astım gelişme riski artar. Ayrıca alerjenler küçük toz partikülleri halinde bronşlara ulaşarak alt solunum yollarında astıma neden olur.

Hastaların bu dönemde öksürük, hırıltı, nefes darlığı ve göğüste tıkanıklık gibi yakınmaları olur. Bazı hastalarda cilde temasla kurdeşen denilen ciltte kaşıntı, kızarıklık ve kabarıklık da yapabilir. Bunların yanı sıra polen alerjili kişilerin %40’nda bazı taze sebze ve meyvelerin içerdiği alerjenlere karşı da duyarlılık gelişebilmektedir. Bu taze sebze ve meyvelerdeki alerjen protein polenle benzer yapıya sahiptir. Polene duyarlı kişilerde benzer proteini taşıyan meyve ve sebzeyi tükettiklerinde ağızda kaşıntı dil ve dudakta şişme, boğazda sıkışma gibi yakınmalar görülebilir. Ancak genellikle bu besinleri pişirerek yediklerinde bu etki kaybolur.

Polen alerjisinin neden olduğu hastalıkların tanı ve tedavisi ile ilgili ayrıntılı bilgi için tıklayın.

Ayrıca polenlerden korunmak, maruziteyi azaltmak için;

Polenlerin yoğun olduğu dönemlerde pencereleri kapalı tutmak, ev içinde havalandırma sistemleri ve hava filtreleri kullanmak, dış ortam aktivitelerini azaltmak, özellikle polenlerin yoğun olduğu saatlerde mümkünse dışarı çıkmamak, yeşil alanlardan uzakta durmak, dışarı çıkmak zorunda kalındığında eve girer girmez duşa girmek ve kıyafetleri değiştirmek ve de dışarda iken maske, güneş gözlüğü kullanmak yararlı olabilir.