Alerjik Rinit Nedir?
Alerjik rinitiniz varsa, bağışıklık sisteminiz tipik olarak zararsız bir maddeyi zararlı gibi algılar ve hafızasına bu benim için yabancı diye kaydeder. Bu maddeye alerjen denir ve bağışık sisteminiz bu maddeye karşı spesifik IgE dediğimiz antikor oluşturur. Daha sonra vücut bu madde ile karşılaştığında bağışıklık sistemi bu spesifik IgE ler aracılığıyla histamin dediğimiz maddeyi aktive ederek vücutta alerjik reaksiyonları başlatır. Bu reaksiyonlar burun, boğaz, alt solunum yolları, gözler, kulaklar, cilt ve sindirim sitemi gibi vücudun birçok organında semptomlara neden olur.
Mevsimsel alerjik rinit (saman nezlesi) genellikle farklı bölgelerde yılın farklı zamanlarında havada taşınan ve solunum yoluyla vücudunuza giren polenlerden kaynaklanır.
Yıl boyunca görülen Alerjik rinit ise genellikle ev tozu akarları, küf mantarları, kedi, köpek gibi evcil hayvanlar ve hamamböceği parçacıkları üzerinde bulunan kurumuş deri pulları, tüyleri, idrar ve tükürükleri gibi yaygın iç mekan alerjenleri tarafından tetiklenebilir. Semptomlar tipik olarak yıl boyunca ortaya çıktığı için buna perennial alerjik rinit denir.
Alerjen tetikleyicilere ek olarak, duyarlı kişilerde kirli hava, toz, duman ve güçlü kokular gibi irrite edici maddeler veya havanın sıcaklığı ve nemindeki değişiklikler de semptomları tetikleyebilir. Bunun nedeni, alerjik rinitin burun zarında iltihaplanmaya neden olması ve bunun da solunan maddelere karşı hassasiyeti artırmasıdır.
Alerjik riniti olan birçok kişi alerjik konjonktivite (göz alerjisi) de yatkındır. Ayrıca alerjik rinit ve göz allerjisi olan kişiler de zamanla astım semptomları gelişebilir veya var olan astım daha da kötüleşebilir.
Alerjik rinit belirtileri:
- Burun, damak, boğaz, kulak ve gözlerde kaşıntı
- Hapşırma
- Burun akıntısı
- Burun tıkanıklığı
- Gözlerde sulanma
- Göz altında koyu halkalar
Saman nezlesi semptomları ilkbahar ve sonbaharda alevlenme eğilimindedir. Pereniyal alerjik rinit semptomları yıl boyu sürer.
Teşhis
Bir alerji uzmanı / immünolog, hastalığınızı tetikleyen belirli alerjenleri teşhis etmek veya semptomlarınızın alerjik olup olmadığını belirlemek için özel eğitim ve deneyime sahiptir. Alerji uzmanınız kapsamlı bir sağlık geçmişi alacak ve ardından alerji testleri yapacaktır. Deri testleri veya kan testleri, alerjik rinit tetikleyicilerinizi belirlemek için en yaygın yöntemlerdir.
Tedavi Yöntemleri
- Alerjenden Korunma: Belirli alerjenler teşhis edildikten sonra, ilk yapılması gereken o alerjenden kaçınmaktır. Alerji uzmanınız şikayetlerinizi tetikleyen alerjenlerden nasıl kaçınmanız gerektiğini size ayrıntılı anlatacaktır.
-
İlaç tedavisi: Alerji uzmanınız alerjik rinit semptomlarını azaltmak için ilaç reçete edebilir. Bu ilaçlar arasında antihistaminik ve steroidli burun spreyleri, antihistaminik ilaçlar veya dekonjestanlar yer alabilir. Ancak burun dekonjestan spreyleri dört günden fazla kullanılmamalıdır.
Mevsimsel alerjik rinit (saman nezlesi) için kullanılan alerji ilaçlarının çoğu, her bahar polenler havaya karışmadan ve alerji belirtileri ortaya çıkmadan önce başlanırsa en iyi sonucu verir. Bahar alerjenleri ile ilk temasınızdan önce alerji ilaçları almaya başlarsanız, ilaçlar histamin ve diğer kimyasalların salınımını önleyebilir. Sonuç olarak, alerji semptomlarının gelişmesi önlenir veya çok daha az şiddetli olur. - Aşı tedavisi (İmmünoterapi): Alerjik rinitli ilaçla yeterince yanıt alınamayan birçok kişi için uzun süreli rahatlama sağlayan ve kür sağladığı kanıtlanmış bir tedavi yaklaşımıdır. Enjeksiyon olarak belli aralıklarla veya tablet formunda hergün düzenli olarak uygulanır. Ancak alerjik reaksiyon riski olup mutlaka alerji uzmanları gözetiminde uygulanmalıdır.